Celem postępowania w sprawie sporządzenia spisu inwentarza jest urzędowe ustalenie składu oraz wartości spadku pozostawionego po zmarłym. W spisie inwentarza uwzględnia się aktywa (stan czynny) i pasywa (stan bierny) spadku. Wykonanie postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza należy wyłącznie do komornika sądowego.

Podmioty legitymowane do złożenia wniosku o sporządzenie spisu inwentarza:

– spadkobierca,

– uprawniony do zachowku,

– zapisobierca,

– wykonawca testamentu,

– wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy.

Stosowny wniosek składa się w sądzie spadku, tj. co do zasady sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza może być także zgłoszony bezpośrednio komornikowi, który byłby właściwy do wykonania postanowienia sądu spadku o sporządzeniu spisu inwentarza (wzór wniosku o sporządzenie spisu inwentarza).

Komornik sądowy po złożeniu przez legitymowany podmiot powyższego wniosku, powinien przystąpić niezwłocznie do sporządzenia spisu inwentarza. Jednocześnie z podjęciem pierwszej czynności dotyczącej sporządzenia spisu inwentarza komornik zawiadamia o tym sąd spadku, który wydaje postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza.

W spisie inwentarza komornik zamieszcza przedmioty należące do spadku i przedmioty zapisów windykacyjnych, z zaznaczeniem wartości każdego z tych przedmiotów, oraz długi spadkowe, ze wskazaniem wysokości każdego z nich.

Wartość przedmiotów należących do spadku i przedmiotów zapisów windykacyjnych komornik ustala według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a wysokość długów spadkowych – według stanu z chwili otwarcia spadku.

Komornik z urzędu ustala i zamieszcza w spisie inwentarza przedmioty należące do spadku, przedmioty zapisów windykacyjnych oraz długi spadkowe.

W spisie inwentarza komornik wykazuje też wartość stanu czynnego spadku z uwzględnieniem wartości rzeczy i praw spornych. Jeżeli ustalenie wartości (ruchomości, nieruchomości bądź prawa) wymaga wiadomości specjalnych, komornik powołuje biegłego do oszacowania.

Nadzór nad czynnościami komornika sprawuje sąd, który wydał postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza.

Po wykonaniu postanowienia o sporządzeniu spisu inwentarza komornik przesyła akta sądowi spadku.